Harme Bevoort
Dichter van Enkhuizen
home  |    Enkhuizens literaire leven

 

EENDRACHT MAAKT MACHT

Speciaal voor de herdenking van 1872 schrijft predikant Pieter Beets uit Sijbekarspel een toneelstuk voor de Enkhuizer rederijkerskamer "S.J. van den Bergh". Het is getiteld: "Eendracht maakt macht" of "Enkhuizen in 1572". Harme Bevoort warmt bij de uitvoering het publiek op met zijn gedicht "Het feest der vrijheid".

J.F. Pannebakker maakt een verslag van de herdenking en schrijft over de inspanning van de rederijkers:
Des avonds had er in de Doelen eene opvoering plaats door de Rederijkerskamer S.J. van den Bergh, met medewerking van het Harmonie-gezelschap Cresendo, van een gelegenheidsstuk, getiteld: "Eendracht maakt macht" of "Enkhuizen 21 Mei 1572," Historisch-dramatische Scène, in 5 bedrijven, van Ds. P. Beets te Zijbekarspel. De vergadering werd 's avonds ten 7 uur geopend met een boeiend gedicht door het lid den Heer H. Bevoort, hetwelk de toejuiching der aanwezigen verwierf.
Het stuk werd opgevoerd in de costumes der 16e eeuw, en groote lof verdienen vooral de leden der Rederijkerskamer, voor de goede en flinke uitvoering van een stuk, dat ons zo recht aanschouwelijk de roemrijke dagen van 1572 en eerder teruggeeft. Na afloop van het stuk bracht de Kamer hulde aan den Heer Beets, en bood hem als bewijs van erkentelijkheid een fraai geschenk in zilver aan met deze inscriptie:

AAN DEN HEER P. BEETS TE
ZIJBEKARSPEL,
VOOR HET VERVAARDIGEN VAN HET GELEGENHEIDSSTUK
"EENDRACHT MAAKT MACHT," OPGEVOERD DOOR DE
REDERIJKERSKAMER "S.J. VAN DEN BERGH" TE
ENKHUIZEN, DEN 21 MEI 1872

Uit de nagelaten papieren van de feestcommissie komt de volgende rolverdeling in het stuk:

De Prins van OranjeBloemendaal
Prinsgezinden:
S. SemeinsSchild
P. BuiskesDekker
C. RietlusBroertjes
Dirk Jansz (broodbakker)Noordeloos
F. Simons (de zoon)Bais
  
Spaanschgezinden: 
Reinier Feintes (schout)Bijl
Een scheeps-hopmande Vries
F. Simons (de vader)Stiel
HarkeStiel
  
Mr. Gerbrand Kloeting (rector)Ossen
Volkert (waard in de herberg 't Paradijs)Ossen
Andries (huisknecht bij F. Simons)Bloemendaal
Een planeetlezerJ. Kwaad
Een visscherLangedijk
2 Kapiteins der watergeuzenNoordeloos en Bijl
2 Soldaten der vloot (zwijgend)J. Kwaad en J. Stiel
Gevolge van de Prins van Oranje
Watergeuzen
Burgers en visschers
 
Na de uitvoering wordt het stuk uitgegeven bij W. over de Linden. En wegens groot succes wordt het in het winterseizoen 1872/73 nogmaals door de rederijkerskamer gespeeld.
Over de schrijver Pieter Beets is meer te vinden in de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren. Voor de uitgegeven editie van het stuk scheef hij de volgende inleiding:

                                EEN WOORD VOORAF

Hoogst vereerend was het zeker voor mij, toen het Bestuur der Rederijkerskamer "S.J. van den Bergh," te Enkhuizen, zich in het vorig jaar tot mij richtte met het verzoek, een Gelegenheidsstuk voor de Feestviering op 21 Mei 1872 te vervaardigen.
Doch hoe vereerend deze uitnodiging ook was, toch mocht ik de bezwaren aan het samenstellen van zulk en stuk verbonden, niet verzwijgen, waardoor het goed succes, dat de Rederijkerskamer zich daarvan voorstelde, wellicht niet zou worden bereikt.
Bemoedigd door de belofte dat de Rederijkerskamer door kostuum en decoratief het hare zou doen, om de verschillende personen en toonelen van het belangrijk tijdstip in Enkhuizens geschiedenis, zoo getrouw mogelijk voor te stellen, begon ik
de Historie van Enkhuizen, door G. Brandt, het werk van den Heer Schimmel: De eerste dag van een nieuw leven, waaraan ik enkele passages ontleend heb, en nog een paar andere werkjes, mij door de kamer ter hand gesteld, te bestudeeren, waardoor ik in de gelegenheid gesteld werd mijn werk te beginnen en te voltooien.
Ik zal wel niet behoeven te zeggen, dat ik met een gemengd gevoel van vrees en hoop de ure tegemoet zag, waarop het stuk in tegenwoordigheid van al de werkende leden der kamer zou worden voorgelezen, opdat de inhoud beoordeeld zou kunnen worden.
Wat ik niet had mogen verwachten, gebeurde. Het stuk werd in zijn geheel met algemene stemmen geschikt geoordeeld om op den 21 Mei 1872 te worden opgevoerd.
Ik voel mij gedwongen, aan U, werkende leden der kamer, in 't algemeen mijn innigen dank te betuigen voor de moeite en kosten die gij u bij repetitiën en opvoeringen hebt getroost, waardoor voor een groot gedeelte het goed succes verkregen is. In het bijzonder een woord van dank aan U, Secretaris der kamer, die op zoo voortreffelijke wijze uw talent in het schilderen der decoraties hebt aan den dag gelegd en daardoor niet weinig tot het welslagen van het geheel hebt toegebracht.
Hebben wij te zamen alzoo iets gedaan om eene belangrijke gebeurtenis uit de geschiedenis des Vaderlands en Enkhuizen aanschouwelijk voor te stellen, dan moge daardoor bij velen die gezindheden ontwaakt zijn en zich voordurend krachtig werkzaam betoonen, waardoor het volk van Nederland in den wanhopigen strijd tegen Spanje overwonnen heeft en de burgerij van Enkhuizen van de Spaansche overheersching bevrijd is gebleven!

    Zijbekarspel
    30 Mei 1872